مراد از کلون سازی به وجود آوردن موجوداتی است که از نظر ژنتیکی مشابه یکدیگرند. از دو طریق ایجاد چنین نمونهای امکانپذیر است: تقسیم جنینی یا انتقال هسته سلولی. در تقسیم جنینی، جنین در مراحل اولیهٔ رشد خود به دو یا بیش از دو قسمت تقسیم شده و هر قسمت تبدیل به یک موجود مستقل میشود. هر تکه از جنین قابلیت آن را دارد که به یک بلاستوسیست و از آن طریق به یک جنین کامل تبدیل شود. از همین طریق است که دوقلوهای تک تخمی به وجود میآیند که از نظر ژنتیکی با یکدیگر تفاوتی ندارند. کلون سازی از طریق تقسیم جنین در حیواناتی نظیر گوسفند، موش و میمون صورت گرفته است. از همین شیوه در انسان تا قبل از مرحلهٔ اتصال جنین به دیوارهٔ رحم استفاده شدهاست. اخیراً انجمن پزشکی تولیدمثل آمریکا اعلام کرده است که کلون سازی انسان از طریق تقسیم جنینی یک روش پزشکی است که میبایست تحت کنترل اخلاقی قرار گیرد چرا که تعداد بلاستوسیستهای قابل لانه گزینی در برخی از شیوههای درمان ناباروری از این طریق افزایش مییابد. در هر حال باید در نظر داشت تعداد دفعاتی که میتوان یک جنین را تقسیم کرد محدود است. علاوه بر این در این شیوه، موجود کلون شده فقط یک توده سلولی است و هیچ شباهتی به موجود بالغ زنده ندارد. در شیوهٔ دوم کلون کردن یا انتقال سلولی از این محدودیتها خبری نیست. انتقال هسته سلولی (یا دقیق تر انتقال هسته سلولهای غیرزایا (جسمی) به طور نظری شیوهٔ سادهای است. محتویات هسته یک تخمک خارج شده و محتویات هسته یک سلول سوماتیک (سلول بدنی یا غیرجنسی) به جای آن وارد میشود حاصل این تعویض ایجاد یک زیگوت یا سلول تخم است که میتواند تبدیل به یک موجود کامل شود. چنین زیگوت بازسازی شدهای قابلیت آن را دارد که از طریق تقسیم سلولی به یک بلاستوسیست تبدیل شده و پس از آن در دیواره رحم لانه گزینی کند. اگر انسانی از این طریق به وجود آید دقیقاً شبیه به انسانی خواهد بود که صاحب سلولهای سوماتیک بوده است. دو شیوهٔ اساساً متفاوت کلون سازی انسانی وجود دارد: کلون سازی تولید مثلی و کلون سازی درمانی. به وجود آوردن یک نوزاد شبیه به موجود دیگری که وجود دارد موضوع مجادلات اخلاقی و حقوقی متعددی است. با وجود این برخی از پزشکان این شیوه را به عنوان آخرین ابزار برای زوجهایی توصیه میکنند که به هیچ وسیلهٔ دیگر نمیتوانند صاحب نوزاد شوند. هدف از کلون سازی درمانی ایجاد سلولهای بنیادی است که مشابه سلولهای بنیادی خود بیمار است. این سلولهای بنیادی میتوانند بعداً جانشین سلولهای سوماتیکی شده تا بیماریهای منجر به تخریب سلولی را معالجه کنند. اعتراضات متعدد علمی و اخلاقی بر هر دو شیوه کلون سازی وجود دارد که موضوع این نوشته است. علاوه بر این اعتراضات اخلاقی و مذهبی دیگری در مورد کلون سازی وجود دارد که از حوصله این مقاله خارج است.
در زیر کتاب کلونسازی ژن و آنالیز DNA به زبان فارسی را برای دانش پژوهان گرامی و زیست آموزانی های عزیز قرار داده ایم به امید اینکه مورد استفاده زیست شناسان عزیز (چه افرادی که رشته شان زیست شناسی است و چه افرادی که رشته دیگری دارند ولی به نوعی زیست شناسند) قرار بگیرد و بتوانند یکی از مفاهیم یا به عبارت بهتر روشهای مهم و ارزشمند زیست شناسی را بهتر و کارآمد تر فرا بگیرند و بیاموزند.
زیست آموزانی های عزیز همچنان تاکید داریم که حتما و حتما گروه زیست آموزان را حداقل به ۱۰ نفر از افراد مرتبط معرفی نمایید و با این عمل از ما حمایت نمایید. با تشکر فراوان زیست آموزان
امیدواریم شاد، موفق و سلامت باشید و وارد نردبان موفقیت شوید.